Hikaye nedir?
Öykü veya hikaye, gerçek veya gerçeğe yakın bir olayı aktaran kısa, düz
yazı şeklindeki yazilardir.
Kısa olmasi, yalin bir sekilde anlatilmasi, ve az sayıda
karaktere yer vermesiyle roman ve diğer edebi türlerden ayrılır.
Öyküde, olayın geçtiği yer sınırlı, anlatım özlü ve
yoğundur. Karakterler belli bir olay içinde gösterilir. Bu karakterlerin de
çoğu zaman sadece belli özellikleri yansıtılır. Konu tümüyle hayal ürünü
olabilir, ya da son derece gerçekçidir. Genellikle ironik bir rastlantı yoluyla
oluşturulan özel bir an üzerindeki yoğunlaşma sürpriz sonlara olanak verir.
Bilinen ilk öykü örneği ise İtalyan yazar Giovanni
Boccaccio'nun Decameron adlı eseridir. Eser temel olarak 1348 yılında İtalya da
ortaya çıkan bir veba salgınını konu alır.10 gün boyunca anlatılan 100 öyküden
oluşur. Mutluluklar, kadın erkek ilişkileri, gönül yaraları, yerinde verilen
yanıtlar, çıkar peşinde koşan din adamları öykülerin başlıca konularını
oluşturur.
Türkiye'de öykü ya da hikaye kavramı diğer yeni türler gibi
Tanzimat'tan sonra edebiyatımıza girmiştir. Öykünün bizdeki ilk gerçek
temsilcisi olarak Ömer Seyfettin'i görmek mümkündür. Falaka,Başını Vermeyen
Şehit,Pe'de hikayeciliğin gelişmesine çok büyük katkı sağlamıştır. Ayrıca Sait Faik Abasıyanık'ta Türk
öykücülüğünün önemli temsilcilerinden biridir. Toplumun problemlerine değil
bireyin toplum içindeki sorunlarına yönelen yazar, öykülerinde çoğunlukla
kendisinden yola çıkıp bireyler hakkında yazarak insan gerçeğini anlamaya
çalıştı. Çoğunlukla şehirli alt sınıfın hayatını yazan Abasıyanık, balıkçı,
işsiz, kıraathane sahibi gibi karakterleri anlattı oykulerinde. İnsanların
yaşama biçimlerini, isteklerini, tasalarını, korkularını ve sevinçlerini
irdeleyerek, toplum meselelerinden çok "insanı ele alan sanatçılar"
sınıfında yer aldı.
Hikaye'nin unsurları nelerdir ?
1- Olay: Hikayede üzerinde söz söylenen yaşantı ya da
durumdur.
2- Kişiler: Olayın oluşmasında etkili olan ya da olayı
yaşayan insanlardır.
3- Yer: Olayın yaşandığı çevre veya mekandır.
4- Zaman : Olayın yaşandığı dönem, an mevsim ya da gündür.
5- Dil ve Anlatım : Hikayenin dili açık, akıcı ve günlük
konuşma dilinden farklı olarak, etkili sözcük, deyim, atasözü ve tamlamalarla
zenginleştirilmiş güzel bir dil olmalıdır.
Hikaye'de Plan
Hikayenin planı da diğer yazı türlerinde olduğu gibi üç
bölümden oluşur; ancak bu bölümlerin adları farklıdır. Bunlar:
1- Serim: Hikayenin giriş bölümüdür.Bu bölümde olayın
geçtiği çevre , kişiler tanıtılarak ana olaya giriş yapılır.
2- Düğüm: Hikayenin bütün yönleriyle anlatıldığı en geniş
bölümdür.
3- Çözüm: Hikayenin sonuç bölümü olup merakın bir sonuca
bağlanarak giderildiği bölümdür.
Ancak bütün hikayelerde bu plan uygulanmaz , bazı öykülerde
başlangıç ve sonuç bölümü yoktur. Bu bölümler okuyucu tarafından tamamlanır.
